Psychosomatische klachten: het is een hele mond vol. Er zijn al vele studies over gedaan en uitkomsten geschreven. Maar wat betekent het, wat kan je ervan leren en wat doe je ermee? Je leest het in deze blog.
Wat is het?
Psychosomatisch betekent letterlijk Ziel (Psycho) en Lichaam (soma). Het zijn klachten die zich uiten op of in het lichaam door een onderliggende klacht die medisch niet te vinden is. Door de huidige wetenschap is er veel op te lossen met pillen, operaties en producten die je in de apotheek kan vinden. Maar als je (terugkerende) klachten hebt waar volgens de dokter ‘niks voor te vinden is’, is het verstandig om verder te lezen.
Hoe werkt dat dan in het lichaam?
Allereerst is het belangrijk om te weten hoe het lichaam werkt. Je hersenen maken samen met je ruggenmerg het centrale zenuwstelsel. Daarnaast heb je ook nog het perifere zenuwstelsel. Dit stelsel is de verbinder tussen signalen uit het lichaam en het centrale zenuwstelsel. Je lichaam stuurt constant bewuste en onbewuste signalen.
De meeste signalen van je lichaam communiceren automatisch (onbewust) met het stelsel. Zo blijft je hart bloed pompen en je longen zich vullen met lucht, want de ademhaling gaat gewoon door. Bij de bewuste signalen kan je denken aan het opmerken van gespannen schouders en deze te laten zakken voor ontspanning. Dit is het gedeelte waar we controle hebben of kunnen krijgen over ons lichaam.
Wat zeggen psyochosomatische klachten?
Gelukkig zijn er dus signalen waar je wel wat aan af kan lezen. Een brok in de keel, een knoop in je maag zijn signalen die je meteen opvalt. Maar wat nou als je al een periode lang een koortslip hebt of hartkloppingen? Het zijn allemaal voorbeelden van signalen die je lichaam naar je hersenen stuurt om opgemerkt te worden. En dan is de vraag: luister je er ook echt naar?
Stel je bent moe…
…achterhaal je dan waar dit aan ligt? Of is jouw motto niet zeuren, gewoon doorzetten? Als je dit doet, negeer je de lichamelijke signalen. En wat je dan dus eigenlijk tegen je lichaam zegt is: je kan roepen wat je wilt, maar ik luister toch niet! Je sluit je hersenen als het ware bewust af van je lichaam en op een gegeven moment zie of voel je het niet meer zo. Is het dan weg?
Stapelen, stapelen, stapelen
Het is als een weg waar het stoplicht constant van oranje naar rood gaat. Sommige auto’s durven bij oranje misschien om door te rijden, maar de meesten blijven staan. Dit veroorzaakt een opstopping. En dat is precies wat er in je lichaam gebeurt.
Je lichaam moet het dus ergens kwijt en slaat het op. Maar op een gegeven moment is het niet meer weg te stoppen en komt het als een bal boven water.
Je bent niet meer alleen moe, je hebt bijvoorbeeld constant hoofdpijn of problemen met je ontlasting. Je hebt een kort lontje en krijgt niks meer uit je vingers. Je lichaam gooit nu alles in de strijd waarvan het hoopt jou wakker te maken! Het wil aandacht, want het heeft wat te vertellen.
Hoe kom ik erachter wat mijn lichaam wil zeggen?
Wellicht weet je nu al precies waar je last van hebt, maar misschien ook nog niet. Voor allebei geldt; zet je onderzoekershoed op en begin met luisteren naar je lichaam. Merk op of je spanning, pijn of andere sensaties voelt. Voor een verdieping kan je jezelf ook nog vragen: welk gevoel/emotie hoort hier bij? Bekijk helemaal onderaan deze blog voor voorbeelden van gevoelens en emoties.
Dit doe je met de volgende stappen:
- Zorg dat je een schrift en pen in de buurt hebt, zodat je alles makkelijk kan opschrijven.
- Ga ergens zitten waar je niet gestoord kan worden en ga staan of zitten als dit lastig is.
- Focus eerst op je voeten. Zet deze naast elkaar en stevig in de grond.
- Sluit je ogen en focus op je ademhaling. Tel 5 ademhalingen.
- Verleg je aandacht nu op je hele lichaam.
- Stel je lichaam de vraag: wat wil je mij vertellen?
- Merk op wat er gebeurt of juist niet en noteer dit.
- Begin vervolgens met het ‘scannen’ van je lichaam. Begin bij de kruin op je hoofd en ga naar beneden je hele lichaam af.
- Schrijf bij elk lichaamsdeel wat je opmerkt.
- Sluit je ogen en tel weer 5 ademhalingen.
- Bedank jezelf dat je met aandacht hebt gekeken. Zo zeg je namelijk tegen je lichaam “ik heb naar je geluisterd. Dankjewel voor het vertellen”.
- Merk op wat deze dankbaarheid in je lichaam doet en noteer dit.
Wat levert mij dit op?
Door bewust bezig te zijn en te luisteren naar je lichaam, zorg je dat het stoplicht weer wat vaker op groen komt te staan. Zo begint de opstopping weer te bewegen. Betekent dit dat je van de klachten af bent met deze oefening?
Dit is een eerste stap om contact te maken met jezelf op psychosomatisch vlak. Hoe meer aandacht je eraan besteed, hoe sneller je de signalen gaat begrijpen. Merk je bijvoorbeeld op dat je klemt met je kaken? Door hier elke dag bewust van te zijn en te ontspannen, zul je naar verloop van tijd merken dat hier verbetering in komt.
Voor ontspanningsoefeningen is het goed om te weten wat bij jouw lichaam past. Het kan helpen om het hier met een zorgprofessional (zoals een fysiotherapeut) naar te kijken. Ook zijn er goede oefeningen te vinden op het internet die je kan uitproberen totdat je jouw ideale manier hebt gevonden.
Om een patroon te doorbreken dien je hier in ieder geval 30 dagen mee bezig te zijn. Waarom? Je hersenen moeten iets afleren en aanleren tegelijk! Deze verbindingen zijn sterk en jij wilt een omleiding gaan maken. Deze nieuwe verbinding moet verstevigd worden tot deze daadwerkelijk sterker is dan de oude verbinding. Je hersenen weten nu dat dit de nieuwe en verbeterde weg is en zullen hier sneller voor kiezen. Bekijk hier een filmpje over wat je hersenen doen als je leert.
Ben je een dag vergeten? No worries: elke dag is een nieuwe dag om te beginnen. In plaats van jezelf naar beneden praten, omdat je het niet hebt gedaan kan je er ook voor kiezen om te herpakken. Wees dus niet streng voor jezelf, maar juist trots op jezelf! Je probeert iets wat je nog nooit hebt gedaan. En dat vraagt moed 😉
Het kan zijn dat je nog wat meer hulp kan gebruiken om erachter te komen wat er onderliggend aan de hand is en hoe je dit aan kan pakken. Of dat je al klaar bent om een volgende stap te nemen. Neem gerust contact met mij op voor een gratis en vrijblijvende kennismaking.
Maar pas op: het kan zijn dat je optimistisch, krachtig en blij van jezelf wordt.
